ماهاتیر محمد؛ نخستوزیر مالزی
ماهاتیر محمد کیست؟ نگاهی به زندگی سیاسی نخستوزیر افسانهای مالزی
ماهاتیر محمد یکی از ماندگارترین و تأثیرگذارترین رهبران سیاسی مالزی است که دوبار بهعنوان نخستوزیر این کشور خدمت کرده است. دوره اول نخستوزیری او از 1981 تا 2003 و دوره دوم از 2018 تا 2020 بود. او با رکورد بیشترین مدت نخستوزیری در مالزی، نقش مهمی در شکلگیری چهره مدرن این کشور ایفا کرد. ماهاتیر از حزب UMNO برخاست و بعداً ائتلاف مخالفان را نیز رهبری کرد. در دوران نخست، سیاستهایی برای صنعتیسازی و نوسازی اقتصاد اجرا کرد. او بهعنوان پدر توسعه مدرن مالزی شناخته میشود. بازگشت او به قدرت در سن 92 سالگی یکی از بیسابقهترین بازگشتها در سیاست جهانی بود. زندگی او ترکیبی از تدبیر سیاسی، اصلاحطلبی و وطندوستی است.
2. اصلاحات اقتصادی ماهاتیر محمد؛ مالزی چگونه به اقتصاد نوظهور تبدیل شد؟
یکی از شاخصترین ویژگیهای دوران نخستوزیری ماهاتیر محمد، اصلاحات گسترده اقتصادی بود که مالزی را از یک کشور کشاورزی به اقتصادی صنعتی و صادراتمحور تبدیل کرد. او با ایجاد زیرساختهای جدید، جذب سرمایهگذاری خارجی و تشویق تولید داخلی، رشد اقتصادی پایداری را برای کشور رقم زد. طرح «چشمانداز 2020» که در سال 1991 معرفی شد، هدف آن تبدیل مالزی به کشور توسعهیافته تا سال 2020 بود. در دوران او، پروژههایی مانند برجهای دوقلوی پتروناس و بزرگراههای ملی اجرا شد. سیاستهای مالی منظم و کنترل تورم، ثبات اقتصادی ایجاد کرد. اصلاحات اقتصادی ماهاتیر محمد، الگویی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه بود. او نقش بزرگی در تقویت جایگاه مالزی در منطقه جنوب شرق آسیا داشت.
3. بازگشت دوباره ماهاتیر به قدرت در سن 92 سالگی؛ چرا و چگونه؟
در سال 2018، ماهاتیر محمد با تشکیل ائتلافی از احزاب مخالف، موفق شد مجدداً به قدرت بازگردد و نخستوزیر مالزی شود؛ آنهم در سن 92 سالگی! این بازگشت در پی اعتراضات گسترده به فساد مالی دولت نجیب رزاق و رسوایی صندوق 1MDB رخ داد. ماهاتیر با وعده اصلاحات و مبارزه با فساد توانست حمایت گستردهای از مردم و جوانان جلب کند. بازگشت او، پیام روشنی به نظام سیاسی مالزی درباره ضرورت شفافیت و پاسخگویی بود. اگرچه دوره دوم نخستوزیریاش کوتاه بود، اما تأثیر آن بر دموکراسی کشور قابل توجه است. ماهاتیر با این بازگشت، رکورد پیرترین نخستوزیر جهان را نیز شکست. این واقعه نماد روحیه مبارزه و پویایی در سیاست مالزی بود.
4. میراث سیاسی ماهاتیر محمد در مالزی و جهان
میراث ماهاتیر محمد فراتر از مرزهای مالزی است و بسیاری از سیاستمداران جهان به دستاوردهای او نگاه تحسینآمیزی دارند. او نه تنها مالزی را به یک اقتصاد نوظهور تبدیل کرد، بلکه الگویی از رهبری با دوراندیشی و جسارت ارائه داد. در سیاست خارجی، او از مواضع مستقل حمایت کرد و از جمله رهبرانی بود که صراحتاً در برابر سلطهطلبی غرب موضع گرفت. در داخل کشور، تأکید او بر آموزش، فنّاوری و خوداتکایی باعث افزایش سرمایه انسانی شد. با وجود نقدهایی بر تمرکز قدرت در دوران نخستوزیری او، نمیتوان تأثیر عمیقش بر نوسازی مالزی را نادیده گرفت. ماهاتیر محمد بهعنوان چهرهای تاریخی در توسعه آسیا باقی خواهد ماند.